Hopeloos is het. ‘t Is helemaal misgegaan de afgelopen week.’ Met een boze blik ploft Mieke neer. Duidelijk nog chagrijnig. ‘Hoe kon ik weer zo dom zijn. Ik was moe na een drukke werkweek, geïrriteerd over mijn collega’s. ‘s Avonds een feestje en me helemaal laten gaan. Na twee wijn was het hek van de dam. De volgende ochtend baalde ik zo van mezelf! Dus niet naar de sportschool geweest. Zwak! Wel croissantjes gehaald. Maakt nu toch niets meer uit. ‘Zou je dat wel doen?’ vroeg Henk. En hop daar ging de gevulde koek naar binnen. Ziek word ik van mezelf. Op zondag ook te veel gegeten. Balen. Je hoort het, mijn stemming blijft onder de maat.’
Helaas een herkenbaar want veelvoorkomend patroon: je eet te veel omdat je je boos, verdrietig of moe voelt. Daarna kraak je jezelf volledig af omdat je fout bezig bent geweest en je voelt je nog zieliger. Een reden voor een 2e reep chocola. Deze vicieuze cirkel zorgt dat je je steeds ellendiger voelt.
Het Ouder Volwassene Kind model uit de Transactionele Analyse laat dit zien. Vanuit een ‘Kind-positie’ voel je je moe of geïrriteerd na een week van overwerk. Het ‘Kind’ wil eten, als beloning, als troost, nu direct!
Na de zak chip zegt de ‘Kritische Ouder’: dom, stom, had je niet moeten doen. Het wordt nooit wat met jou. Zie je wel, alweer mislukt!
Door deze veroordeling voel je je nog ellendiger. Het ‘Kind’ heeft daarom troostvoer nodig en gaat verder met snaaien. De ‘Kritische Ouder’ veroordeelt je harder.
En zo kun je een poos doorgaan. Fenna: ik laat cliënten vaak op matjes staan. Op de Kind- en Ouderpositie. Een cliënt loopt dan van matje naar matje in de vicieuze cirkel en begrijpt na 3 rondesdat er iets moet gebeuren. Hiervoor is er de Volwassen-positie. Vanuit een Volwassen-positie kun je rustig nadenken. Je kijkt van een afstand naar jezelf. Met een helicopterview. Met gezond verstand, in het hier en nu. Wat is er eigenlijk aan de hand? ‘Ja, het begon met al dat overwerk. Dat blijkt niet goed voor me. Ik wist het. Ik ben dan op vrijdag zo leeg en moe. Ik snap wel dat ik aan de wijn en hapjes ben gegaan. Niet zo handig aangezien ik wil afvallen. Dat klopt. Maar om mezelf nu volledig de grond in te boren. Dat is onnodig en werkt duidelijk averechts.’
‘Wat ik de volgende keer te doen heb? Nou ik hoop dat ik mezelf herken in zo’n Kind-positie. En als ik weer op mezelf aan het mopperen ben, dan houd ik dat middelste matje van de Volwassen-positie in de gaten. Time-out. Even rustig kijken wat er nu aan de hand is met me. Zucht. Werkt het echt?’
Het Ouder Volwassene Kind model in gedachten houden werkt echt, zo vertellen veel cliënten. Het helpt op de momenten vlak voor een eetbui, direct na het snaaien of de volgende dag. Het helpt om rustig naar je eigen gedrag te kijken. Zonder veroordeling. Het helpt je om sneller uit de cirkel van snaaien, schaamte, schuld en nog meer snoepen te komen.
Mijn uitnodiging: kijk de komende week rustig, met gezond verstand vanuit een Volwassen-positie, naar jezelf als je in de vicieuze cirkel terecht bent gekomen.
Neem hiervoor een time-out. Bedenk met gezond verstand wat je morgen anders kunt doen, zodat een nieuwe eetbui niet uitgelokt wordt.
Vind je het moeilijk om met gezond verstand vanuit een Volwassen-positie naar je eigen gedrag te kijken? Bedenk dan wat je oma, of een goede vriendin tegen jou zou zeggen.
Ik ben heel benieuwd naar je ervaringen met de Ouder- Volwassen- en Kind-positie! Deel je belevenissen hieronder. Hiermee inspireer je anderen en maak je kans op een gratis boek “Liefde in plaats van chocola”.